Ρηξικέλευθος - Πως μετριέται η αξία του ανθρώπου;

Πολλές φορές η ανθρώπινη φύση φλερτάρει με την παράνοια.

Η ύπαρξή μας δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ολοκληρωτικά και αυτό οδηγεί στον διαρκή προβληματισμό σχετικά με το τι ρόλο παίζουμε σε αυτόν το σύμπαν.

Εάν δεν αποδεχθείς κάποιες θεμελιώδεις αλήθειες και υποθέσεις για την λειτουργία και την δημιουργία του κόσμου, θα είσαι αενάως χαμένος στην ανάγκη να δικαιολογήσεις την πολυπλοκότητα της ύπαρξης.

Κάποιοι αποδέχονται αλήθειες καθαρά μεταφυσικές οι οποίες πηγάζουν από την ανάγκη του να πιστέψουμε σε κάτι μεγαλύτερο από εμάς.

Κάποιοι αποδέχονται αλήθειες καθαρά επιστημονικές οι οποίες προσπαθούν να εξηγήσουν τον κόσμο βάσει κανόνων που έχουμε θεσπίσει σαν είδος και επιχειρούν να δομήσουν την πραγματικότητα με βάση αυτά που αισθανόμαστε και και αντιλαμβανόμαστε.

Κάποιοι θεωρούν ότι η επιστήμη δεν αρκεί για να προσδώσει νόημα στην ύπαρξη και πως μια μέση προσέγγιση μπορεί να κάνει τη ζωή ξεκάθαρα πιο ενδιαφέρουσα.

Εγώ άνηκα πάντα στην τρίτη κατηγορία μιας και θεωρώ ότι μια τέτοια προσέγγιση προσφέρει περισσότερες ελευθερίες στον τρόπο λειτουργίας του ατόμου και ενδυναμώνει την ικανότητά του να προσαρμόζεται, να εξελίσσεται, αλλά και να απολαμβάνει τις αμέτρητες χροιές της ζωής.

Κάθε δογματική αντίληψη πραγμάτων δημιουργεί περιορισμούς οι οποίοι, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, καθιστούν την ύπαρξη αρκετά επίπονη.

Ο πόνος αυτός, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί. Πηγάζει απλά από την ανικανότητα του ατόμου να υιοθετήσει μια στάση ζωής που θα το βοηθήσει να δώσει περισσότερη αξία στη ζωή του.

Σε αυτό το πολύπλοκο σκηνικό, θα προσπαθήσω να αναφέρω κάποια βασικά χαρακτηριστικά συμπεριφοράς που έχω παρατηρήσει σε αξιόλογους ανθρώπους, ανθρώπους που πιστεύω πως όχι μόνο απολαμβάνουν τη ζωή περισσότερο, αλλά και προσπαθούν έμπρακτα να κάνουν τη ζωή καλύτερη και για τους γύρω τους.

Ανοιχτό μυαλό

Όπως ανέφερα και προηγουμένως, ο δογματισμός οδηγεί αναπόφευκτα στον πόνο. Αν το καλοσκεφτείς, δεν είμαστε τίποτα περισσότερο από εξελιγμένοι πίθηκοι οι οποίοι ζουν πάνω σε μια τεράστια μάζα από χημικές ενώσεις, η οποία περιστρέφεται γύρω από ένα ένα λαμπερό ουράνιο σώμα, σε έναν από τους δισεκατομμύρια γαλαξίες που υπάρχουν στο σύμπαν. Εάν αυτή η ιδέα δεν σε κάνει να νιώθεις δέος τότε πρέπει να επαναξιολογήσεις τον τρόπο σκέψης σου. Το μεγαλείο του κόσμου μέσα στον οποίο δρούμε συνιστά την ανάγκη για περισσότερη ευελιξία στη δομή της σκέψης μας επιτακτική. Χωρίς ανοιχτό μυαλό θα είμαστε πάντα θύματα δογματικών αντιλήψεων και αυτό από μόνο του αλλοιώνει την αξία της ύπαρξής μας.

Έλλειψη γκρίνιας

Η γκρίνια δεν είναι τίποτα άλλο από μια μορφή εκτόνωσης που παρατηρείται κυρίως σε μωρά και παιδιά. Πηγάζει από την ανικανότητα να ορίσουμε τη μοίρα μας έτσι όπως εμείς θέλουμε και θεωρούμε σωστό και εκδηλώνεται με διαφόρων ειδών συναισθηματικά ξεσπάσματα. Είναι μια βασική αρχή στωικής αντίληψης πως ο καθένας από εμάς οφείλει να αντιλαμβάνεται το τι μπορεί να ελέγξει και το τι δεν μπορεί. Όταν αυτή η ιδέα εδραιωθεί στην καθημερινότητα του ατόμου τότε η γκρίνια χάνει κάθε αξία και τη θέση της παίρνει είτε η αποδοχή της κατάστασης είτε η προσπάθεια εξεύρεσης μιας ώριμης λύσης.

Διαρκής εξέλιξη

Η θεωρία της εξέλιξης είναι μια από τις θεωρίες οι οποίες μπορούν εύλογα να χαρακτηριστούν ως η επιτομή της ανθρώπινης ιστορίας. Μέσω της θεωρίας της εξέλιξης μπορούμε να αναλογιστούμε το πως έχουμε φτάσει ως εδώ και να αντιληφθούμε το πως λειτουργεί η φύση μας. Η ζωή μας είναι μια αέναη εξέλιξη η οποία βασίζεται σε βιολογικούς και περιβαλλοντολογικούς παράγοντες. Είμαστε μια διαρκής ώσμωση ιδεών και εμπειριών η οποία προσπαθεί να εδραιώσει την ύπαρξή της σε αυτόν τον κόσμο. Εξέλιξη παρατηρείται και σε κοινωνικό αλλά και σε ατομικό επίπεδο. Κάθε άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τις συνθήκες ύπαρξής του μέσω διαρκούς εξέλιξης, εστιάζοντας σε συνήθειες και πρακτικές που στοχεύουν στο να προκαλέσουν τα όριά του.

Δίψα για γνώση

Η γνώση είναι δύναμη μιας και η γνώση μπορεί να οδηγήσει το άτομο σε εξαιρετικά μονοπάτια αυτογνωσίας και αυτοεκτίμησης. Όταν ένας άνθρωπος σταματάει να μαθαίνει, στην ουσία αποδέχεται τη γνώση που του προσφέρει μόνο ο περίγυρός του. Φαντάσου κάποιον ο οποίος γεννήθηκε σε χωριό και η μοναδική γνώση που καλλιέργησε είναι αυτή που υπήρχε επίκτητα μέσα του και αυτή που του μετέφεραν οι συντοπίτες του. Λογικό είναι αυτός ο άνθρωπος συνήθως να φοβάται το καινούριο και να ζει προσκολλημένος σε πεποιθήσεις οι οποίες πολλές φορές να δρουν σαν τροχοπέδη στην εξέλιξή του. Σήμερα έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε μια εμπειρία άμεσης διασύνδεσης με ανθρώπους από όλο τον κόσμο και η πρόσβαση στη γνώση να θεωρείται αυτονόητη. Ένας 20χρονος σήμερα μπορεί να ξέρει περισσότερα πράγματα από τον μέσο πολίτη της γης 100 χρόνια πριν. Αυτή η πραγματικότητα είναι ένα δώρο που κάθε αξιόλογος άνθρωπος μπορεί να εκτιμήσει.

Αναζήτηση της αλήθειας

Μετά από χρόνια προβληματισμών και έρευνας έχω καταλήξει στο ότι υπάρχουν μόνο δύο ειδών αλήθειες. Η επιστημονική αλήθεια και η ηθική αλήθεια. Η επιστημονική βασίζεται σε επιστημονικές θεωρίες οι οποίες έχουν επιβεβαιωθεί και περιγράφουν με ουσιαστικό τρόπο την πραγματικότητα που μπορούμε να αντιληφθούμε. Η ηθική βασίζεται στην κοινή λογική και αφορά σε συμπεριφορές που επιδεικνύουμε σε καθημερινή βάση. Δεν χρειάζεται να είσαι διάνοια για να καταλάβεις ότι πρέπει να σέβεσαι τους συμπολίτες σου και να δρας για το καλό όλων. Όσοι δεν το κατέχουν αυτοί δρουν αναληθώς και με γνώμονα ξεκάθαρα ανήθικη βάση. Φυσικά υπάρχουν ιδιαίτερες περιπτώσεις οι οποίες αξιολογούνται ξεχωριστά αλλά σε γενικά πλαίσια η κοινή λογική υπερτερεί. Η αναζήτηση της αλήθειας είναι προσόν κάθε αξιόλογου ατόμου καθώς μέσω αυτής της διαδικασίας το άτομο απεγκλωβίζεται από τα στεγανά που προσπαθούν να του επιβάλουν όσοι δρουν αναληθώς και εν τέλει οδηγείται σε μια πιο ελεύθερη υπόσταση.

Υγιής προβληματισμός γύρω από θέματα της καθημερινότητας

Την καθημερινότητα την ορίζουν όσοι πραγματικά θέλουν να την βιώσουν. Η συνεχής αλληλεπίδραση μας με άλλους κοινωνικούς εταίρους αυξάνει δραματικά την πολυπλοκότητα του κόσμου γύρω μας. Ο αξιόλογος άνθρωπος δεν μπορεί να μένει απαθής σε μια τέτοια διεργασία. Από πολιτικά ζητήματα, μέχρι ζητήματα που αφορούν την οικονομία και το πως λειτουργούν οι γειτονιές μας, θα πρέπει να μας ενδιαφέρουν και να ασχολούμαστε έμπρακτα μαζί τους. Η απάθεια όχι μόνο δίνει τη δυνατότητα σε τοξικά στοιχεία μέσα στην κοινωνία να υπερτερούν και να συνδράμουν στη λήψη αποφάσεων αλλά και διαιωνίζει την στασιμότητα στις συνθήκες διαβίωσής μας.

Ικανότητα να ενδιαφέρεται για το παρουσιαστικό του

Ο εξωτερικός και ο εσωτερικός κόσμος ενός ατόμου κατά τη γνώμη μου είναι αλληλένδετοι. Δεν μιλάω για εκκεντρικά παρουσιαστικά ή για εμμονές με την εμφάνιση. Μιλάω ξεκάθαρα για την ικανότητα των αξιόλογων ατόμων να ενδιαφέρονται για το τι εκπέμπουν, το πως τρέφονται, εάν νοιάζονται για το σώμα τους και την υγεία τους, αλλά και για το ότι πρέπει να κάνουν τους άλλους να νιώθουν άνετα γύρω τους. Αυτό είναι ένα αμάλγαμα συνηθειών που υιοθετούνται όταν κάποιος εκτιμά τον εαυτό του και θέλει αυτό να το προβάλει προς τα έξω. Χωρίς ναρκισσισμό και θέληση να επιδειχθεί. Απλά και όμορφα να εκπέμπει αυτοεκτίμηση και καλή ενέργεια.

Κλείνοντας

Κλείνοντας θέλω να τονίσω πως τα παραπάνω χαρακτηριστικά είναι απλά δείκτες που μπορούν να βοηθήσουν τον καθένα από εμάς να αξιολογεί τους ανθρώπους γύρω του. Δεν μου αρέσουν γενικά τα καλούπια και είμαι αρκετά ευέλικτος στον τρόπο που συναναστρέφομαι με άλλους.

Απλά θεωρώ πως η αξία του άλλου μπορεί να υπολογιστεί και με κάποιους πιο αντικειμενικούς παράγοντες.

Η ανθρωπιά μας είναι πάντα η βάση για αυτό.

Ποτέ δεν μου αρέσει να κατακρίνω του άλλους για αυτό που είναι ή για αυτό που επιλέγουν να είναι.

Αλλά μπορώ να τους κατακρίνω όταν δεν προσπαθούν να βελτιωθούν ή όταν αποδέχονται τη μοίρα τους.

Όλοι από το ίδιο υλικό είμαστε φτιαγμένοι και όλοι το ίδιο μπορούμε να προσπαθήσουμε.

Αρκεί να το θέλουμε πραγματικά.

Μπορείτε να σχολιάσετε το άρθρο στο μπλογκ μου εδώ και στο Facebook εδώ.