Η κριτική, όπως και πολλά άλλα «μεμπτά» σημεία του ανθρώπου αποτελούν πτυχές της προσωπικότητάς μας. Ασκούμε κριτική για να διαφοροποιηθούμε, για να κατηγορήσουμε, για να συγκρίνουμε, για να νιώσουμε ισχυροί, για να διορθώσουμε, για να απορρίψουμε. Ο τρόπος, ο χρόνος και ο λόγος για τον οποίο ασκείται η κριτική είναι οι παράμετροι που καθορίζουν αν θα κάνει καλό ή κακό στον εαυτό μας και στις σχέσεις μας. Γιατί όπως καθετί που γίνεται με μέτρο και με σκοπό τη λειτουργική επικοινωνία και ποιότητα ζωής, έτσι και η κριτική μπορεί κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες να φέρει θετικά αποτελέσματα.
Όταν ασκούμε κριτική δηλώνουμε έμμεσα ή άμεσα τις θέσεις, το σύστημα αξιών μας, τις απόψεις, τα όριά μας. Εκφράζουμε τι μας αρέσει και τι όχι, με τι συμφωνούμε και με τι διαφωνούμε. Αυτό είναι το σημείο που μπορεί να ωφελήσει τις σχέσεις μας και να μας εξελίξει ως προσωπικότητες.Επικοινωνούμε στους άλλους τα πιστεύω μας, τους δίνουμε τη δυνατότητα να μας γνωρίσουν, τοποθετούμαστε στα πράγματα. Όσον αφορά στον εαυτό μας… η εποικοδομητική κριτική μας βοηθά να διαμορφώσουμε άποψη, να αναρωτηθούμε, να αποδεχτούμε ακόμα και να ανακαλύψουμε άγνωστα κομμάτια της προσωπικότητάς μας.
Τις περισσότερες φορές, όμως, η κριτική δε γίνεται για να δηλώσουμε απλώς τη θέση μας και να επικοινωνήσουμε με τους γύρω μας. Γίνεται για να κατηγορήσουμε, για να επιβληθούμε ή για να μειώσουμε το άτομο το οποίο κρίνουμε. Θεωρώντας ότι η γνώμη και τα κριτήριά μας είναι τα σωστά προσβάλλουμε, πληγώνουμε, απομονώνουμε, βάζουμε «ταμπέλες» και προκαλούμε θυμό. Άλλωστε, όταν κρίνουμε τους άλλους βασιζόμαστε στις πράξεις τους ενώ όταν κρίνουμε τον εαυτό μας βασιζόμαστε στις προθέσεις μας. Ας μη ξεχνάμε ότι οι άλλοι μπορούν να γίνουν ο καθρέφτης μας, όσα χαρακτηριστικά μας ενοχλούν στον εαυτό μας και αδυνατούμε να διαχειριστούμε, τα εντοπίζουμε ευκολότερα στους γύρω μας προκαλώντας μας ακόμα μεγαλύτερη αποστροφή. Κρίνουμε για να αισθανθούμε καλύτεροι, να επιβεβαιωθούμε και να συνεχίσουμε να αποκρύπτουμε τα δικά μας άλυτα συναισθήματα.
Πώς μπορούμε να μετατρέψουμε τη κριτική σε μέσο επικοινωνίας;
Αναρωτηθείτε για τις σκέψεις σας: επιδιώξτε να βρείτε το συναίσθημα που προκαλείται όταν κρίνετε; Πώς νιώθετε πραγματικά; Πώς το εκφράζετε; Διατυπώνετε την άποψή σας ή προσπαθείτε να ακυρώσετε με κάθε τρόπο κάποιο άλλο άτομο;
Δώστε σημασία στη λειτουργική επικοινωνία: η κριτική έχει σημασία όταν εξηγεί και δηλώνει τις σκέψεις, τις θέσεις και τις απόψεις σας. Μου αρέσει κάτι για κάποιο λόγο, δε συμφωνώ με κάτι άλλο για διαφορετική αιτία. Έτσι καταφέρνουμε να επικοινωνήσουμε και να δηλώσουμε τα όριά μας. Όταν όμως, επικεντρώνουμε την προσπάθειά μας στο να κρίνουμε και να κατηγορήσουμε, δεν εξυπηρετείται ο σκοπός της επικοινωνίας αλλά η διάθεση να μειώσουμε το άτομο προκειμένου να καλύψουμε δικές μας ανασφάλειες, ενοχές και μη αποδεκτές πλευρές του εαυτού μας.
Επικεντρωθείτε στη συμπεριφορά και όχι στο πρόσωπο: προσπαθήστε να κρίνετε τη συμπεριφορά που σας ενόχλησε και όχι ολόκληρη την προσωπικότητα κάποιου ατόμου. Η κρίση προς το άτομο θα το θέσει σε κατάσταση άμυνας που συνήθως επιτυγχάνεται μέσω της επίθεσης. Αντίθετα, η αναφορά σε συγκεκριμένη συμπεριφορά θα του δώσει τη δυνατότητα να αναρωτηθεί για τη πράξη του χωρίς να αισθανθεί μειονεκτικά.
Αποδεχτείτε τη διαφορετικότητα των ανθρώπων: κατανοήστε ότι κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και μοναδικός, το ίδιο και ο τρόπος σκέψης του. Έχει δικαίωμα να διαφέρει, όπως άλλωστε και εμείς. Είναι ανέφικτο να σκέφτονται όλοι με τον δικό μας τρόπο και σίγουρα δεν θα είχε κανένα όφελος. Επωφεληθείτε από τη διαφορετικότητα των ανθρώπων και ανακαλύψτε μια πιθανή διαφορετική οπτική.
Συμφιλιωθείτε με τον εαυτό σας: είναι εξαιρετικά χρήσιμο να ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας, να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και να βελτιώνουμε τα «αδύνατα» σημεία μας. Αναγνωρίστε, όμως στον εαυτό σας το δικαίωμα να κάνει λάθη και να έχει ελαττώματα. Νιώστε αγάπη και σιγουριά για αυτό που είστε και μη μπαίνετε σε συνεχείς συγκρίσεις με τους άλλους που…. έτσι και αλλιώς θα είναι διαφορετικοί!
Κάντε κριτική με ενδιαφέρον, ειλικρίνεια, σεβασμό και αγάπη:μετατρέψτε την κριτική σε σύμμαχό σας. Χρησιμοποιήστε την για να εκφραστείτε, να βελτιώσετε όσα δεν σας αρέσουν και όχι για να κατηγορήσετε ή να μειώσετε κάποιο άτομο. Μη ξεχνάτε… η όποια βελτίωση θα έχει αποτέλεσμα και στη δική σας ποιότητα ζωής.
Δώστε το χρόνο που χρειάζεται: αν η κριτική σας έχει στόχο τη βελτίωση των καταστάσεων και των σχέσεων, κατανοήστε ότι κάθε αλλαγή θέλει το χρόνο της για να επιτευχθεί.
Να έχετε καλή συνέχεια σε ότι κάνετε!
Πηγή:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου